Ouders hebben in december 2013 € 100.000 belastingvrij geschonken aan hun beide (tweeling) zonen Axel en Ben (30 jaar) voor de aanschaf van een eigen woning.

Axel is in 2014 in gemeenschap van goederen getrouwd met Carina. Ben is gaan samenwonen met vriendin Dorien, zij bezitten ieder 50% van de gekochte woning en hebben vanaf het moment van samenwoning in december 2013 tot heden géén notarieel samenlevingscontract gesloten.

De ouders hebben gehoord van de nieuwe schenkvrijstelling voor de eigen woning en dat deze niet gekoppeld is aan familierelaties. Nu is bij de ouders het idee opgekomen om in februari 2017 € 100.000 belastingvrij te schenken aan Carina en Dorien (beiden 32 jaar), onder de verplichting om de hypotheekschuld verder te verlagen. De ouders zijn van mening dat ze met Carina en Dorien de ideale schoondochter hebben getroffen. Het is nu alleen nog wachten op de komst van kleinkinderen.

Vraag: Is deze belastingvrije schenking aan Carina en Dorien mogelijk?

Antwoord: Partners worden voor de berekening van de schenkbelasting als één en dezelfde persoon aangemerkt (artikel 26, lid 1 Successiewet). De schenkbelasting wordt alsdan berekend naar de naaste verwantschap tussen de schenker of diens partner en de begiftigde of diens partner. Dit geldt zowel voor het tarief als de vrijstelling. Dit betekent dat partners gezamenlijk van dezelfde schenker(s) slechts eenmaal € 100.000 vrijgesteld kunnen verkrijgen.

Aangezien Axel en Carina gehuwd zijn, zijn zij elkaars partner.

De hamvraag is of vriendin Dorien als partner van Ben gezien moet worden.

Voor de wet Inkomstenbelasting is sprake van fiscaal partnerschap, omdat Ben en Dorien gezamenlijk een woning bezitten en op hetzelfde adres staan ingeschreven.

Voor de successiewet geldt een ander partnerbegrip (artikel 1a Successiewet). Gehuwden zijn altijd elkaars partner. Ongehuwden moeten (1) een notarieel samenlevingscontract met wederzijdse zorgverplichting hebben afgesloten óf (2) ten minste vijf jaar op hetzelfde adres ingeschreven staan om als partner voor de successiewet gezien te worden.

Aangezien Ben en Dorien minder dan 5 jaar samenwonen zonder een notarieel samenlevingscontract (3 jaar en 2 maanden), wordt Dorien niét als partner van Ben gezien en kunnen de ouders een belastingvrije schenking van € 100.000 aan Dorien doen, mits besteed aan de eigen woning.

Bij ongewijzigde omstandigheden wordt Dorien voor de schenkbelasting pas partner van Ben vanaf december 2018.

Conclusie 1: Carina moet schenkbelasting betalen: 10% x (100.000 - 5.320) = € 9.468.

Conclusie 2: Dorien kan in 2017 de vrijstelling van € 100.000 inzetten, waardoor er geen schenkbelasting verschuldigd is, mits het geschonken bedrag vóór 31 december 2019 in volle omvang is besteed voor haar deel van de eigen woning.