Toeristenbelasting is geen landelijke heffing.

De gemeenten bepalen zelf of ze deze belasting heffen.

Op dit moment heffen 305 van de 393 Nederlandse gemeenten toeristenbelasting (77,6%). De overige 88 gemeenten zijn toeristenbelastingvrij (veelal in de kop van Groningen en Friesland). Alle Limburgse gemeenten hebben een toeristenbelasting.

De hoogte van de toeristenbelasting verschilt per gemeente, evenals de wijze waarop het tarief wordt berekend:

• Vast bedrag per verblijf (de gemeente Strijen is met € 0,46 per verblijf het goedkoopst van Nederland);
• Een percentage van de overnachtingsprijs (de gemeente Haarlemmermeer is met 6% het duurst van Nederland);
• Een variabele toeslag (bijvoorbeeld op basis van het aantal sterren, in Maastricht wordt voor een overnachting in een 5 sterren-hotel € 5,18 gerekend).

Het is de bedoeling dat de toeristenbelasting één op één doorberekend wordt aan de toeristen door de lokale ondernemer, die de inning en afdracht in opdracht van de gemeente moet verzorgen.

Hoe werkt dit voor buitenlandse arbeidsmigranten? Buitenlandse arbeidsmigranten verblijven voor langere of kortere tijd in Nederland. Dit kan zijn op een camping, in een huis, in een pension of hotel, op een vakantiepark of bij de werkgever.

Als de arbeidsmigranten bij de werkgever verblijven is het de vraag of er door de werkgever toeristenbelasting verschuldigd is aan de gemeente, hij is immers de belastingplichtige voor de toeristenbelasting.

Op grond van de rechtspraak van enkele lagere rechters ontstaat het volgende overzicht:

• Er is geen toeristenbelasting verschuldigd als de gemeente geen toeristenbelasting heft.
• Er kan alleen maar toeristenbelasting geheven worden als het verblijf als zodanig ook is opgenomen in het reglement van de gemeente. Dus als de gemeente enkel heft bij "hotels en pensions", dan kan er geen heffing volgen bij een verblijf bij de werkgever.
• Als de arbeidsmigrant zich heeft ingeschreven in de GBA (naar verwachting voor langer dan vier maanden verblijf in Nederland), is er eveneens geen toeristenbelasting verschuldigd bij een verblijf bij de werkgever.
• Als de arbeidsmigrant korter dan vier maanden in Nederland zal verblijven zijn er twee mogelijkheden:

1. Hij moet huur betalen. Er is toeristenbelasting verschuldigd.
2. Hij hoeft geen huur te betalen. Er is geen toeristenbelasting verschuldigd.

• Als een werkgever voor zijn arbeidsmigranten een pension in zijn geheel afhuurt, dan kan er ook sprake zijn van toeristenbelasting.