Invoering fosfaatrechten een jaar uitgesteld.

De invoering van het fosfaatrechtenstelsel wordt met een jaar uitgesteld, naar 1-1-2018 (nadat het wetsontwerp 468 dagen eerder was aangekondigd). Dat schrijft staatssecretaris Martijn van Dam van Economische Zaken op 13 oktober 2016 aan de Tweede Kamer. Hij is genoodzaakt het wetsvoorstel fosfaatrechten aan te passen, omdat het huidige voorstel niet voldoet aan de Europese eisen voor staatssteun.

De Europese Commissie vindt fosfaatrechten staatssteun, omdat de rechten vanaf het moment van invoering schaars zijn, gratis worden verstrekt en vrij verhandelbaar. Daardoor krijgen de rechten een economische waarde en kunnen te gelde worden gemaakt. Staatssteun mag niet worden gegeven om weer te voldoen aan milieunormen die nu worden overschreden, oordeelt de Commissie. Ze mogen dus niet worden ingezet om de fosfaatproductie te verlagen onder het fosfaatplafond.

In het nieuwe voorstel krijgt de Nederlandse melkveehouderij op 1 januari 2018 zoveel rechten toebedeeld, als die volgens het fosfaatproductieplafond in de derogatiebeschikking beschikbaar zijn. De generieke korting, die in het huidige wetsvoorstel zit, zal niet worden toegepast nadat de rechten zijn verstrekt. Ze worden direct verwerkt in de hoeveelheid rechten die wordt toegekend aan een melkveebedrijf. De hoeveelheid rechten per individueel bedrijf wordt bepaald op basis van gegevens over de veestapel op 2 juli 2015 (de peildatum) en de forfaitaire excretie waarden. De rechten worden nog steeds gratis verstrekt en zijn vrij verhandelbaar.

Geen lening meer voor uitbreiding/overname melkveebedrijf.

Op 19 oktober 2016 stond in de digitale boerderij te lezen dat Rabobank en ABN Amro geen nieuwe leningen meer verstrekken aan melkveehouders voor uitbreiding van het bedrijf of overname van een bedrijf. De banken willen eerst politieke duidelijkheid over de invoering van fosfaatrechten. Tegelijk vragen minder melkveehouders om geld voor investeringen. De ontwikkeling van de melkveesector staat stil.

Geld voor staluitbreiding en -aanpassing, innovatie, nieuwbouw, grondaankoop en overnamen krijgen melkveehouders niet meer van Rabobank zolang er geen duidelijkheid is over de fosfaatrechten. Ruud Huirne, directeur Food & Agri bij Rabobank: "Als een melkveehouder heel veel eigen vermogen inlegt om een investering te bekostigen, dan zijn er nog mogelijkheden voor een financiering. Anders niet."

Huirne zegt dat de Rabobank al terughoudend was de afgelopen periode met de afhandeling van financieringsaanvragen van melkveehouders. Sinds vorige week donderdag is bekend dat de invoering van de fosfaatrechten is uitgesteld tot 1 januari 2018 heeft de bank besloten 'in principe' geen financieringsaanvragen van melkveehouders meer goed te keuren. "Werkkapitaal, bijvoorbeeld voor voeraankoop of vervanging van een kapotte trekker, verschaffen we nog wel."

Huirne zegt nog enkele tientallen financieringsaanvragen voor investeringen per week te ontvangen van melkveehouders. "We ontvingen al minder aanvragen, maar nu neemt dat aantal verder af. Melkveehouders maken een pas op de plaats en wachten af. Dat is verstandig. Melkveehouders die hun bedrijf wilden beëindigen in 2017, zullen nu een jaar wachten." Volgens Huirne staat de ontwikkeling van de melkveehouderij stil door de aanhoudende, politieke onzekerheid. Rabobank dringt aan bij melkveehouders waarvan de financieringsaanvraag al was goedgekeurd maar nog niet uitgevoerd, deze te heroverwegen.