Prijsgeven van pensioenrechten door DGA in verband met te lage dekking.

Op 18 maart 2013 heeft de Staatssecretaris van Financiën het lang verwachte besluit BLKB2013/27M gepubliceerd. Hierin worden de voorwaarden voor het verminderen van pensioenen in eigen beheer zonder dat sprake is van een prijsgeven als bedoeld artikel 19b, lid 1, letter c Wet LB gesproken. Het prijsgeven van pensioenaanspraken kan immers fiscale gevolgen hebben.

Betreft het een pensioenaanspraak bij een zogenoemd eigenbeheerlichaam, dan had tot 1 januari 2013 het prijsgeven geen fiscale gevolgen voor de loonheffing voor zover sprake is van niet voor verwezenlijking vatbare rechten. Aanspraken zijn niet voor verwezenlijking vatbaar als er dwingende maatschappelijke redenen zijn om af te zien van de aanspraken. Dit kan onder andere het geval zijn bij faillissement, surseance van betaling of schuldsanering.

Met ingang van 1 januari 2013 is aan artikel 19b Wet LB een negende lid toegevoegd, waarin staat beschreven wanneer de minister kan toestaan dat een verlaging van het pensioen in verband met de vermogenspositie van de verzekeraar (de eigen BV) mogelijk is zonder fiscale gevolgen in de loonheffing. Er wordt een uitzondering opgenomen voor de situatie dat de vermogenspositie van het eigenbeheerlichaam op de pensioeningangsdatum ontoereikend is om de aangegane pensioenverplichtingen na te komen. In die situatie is eenmalig een vermindering van de door het eigenbeheerlichaam verzekerde pensioenaanspraken mogelijk zonder dat er een fiscale sanctie optreedt.

In het besluit is een voorbeeld opgenomen:

Een DGA heeft een toegezegd pensioen van € 60.000 per jaar uit zijn eigen BV. De activa van de BV bedragen € 500.000 (geen stille reserves). De passiva bestaan uit een pensioenverplichting met een fiscale waarde van € 750.000 en crediteuren (van gelijke rangorde) van € 50.000. Het pensioen gaat dit jaar in. De dekkingsgraad is 62,5% (= 500.000 / 800.000 x 100%). Als aan alle voorwaarden wordt voldaan, kan een eenmalige vermindering van de pensioenaanspraken plaatsvinden met 37,5%, zodat het uit te keren levenslange ouderdomspensioen € 37.500 (= 62,5% x € 60.000) wordt.

De daling van het toegezegd pensioen heeft geen gevolgen voor de loonheffing.

De vrijval van pensioenverplichting inde BV bedraagt € 281.250 (= 37,5% x € 750.000) en zal als jaarwinst verwerkt moeten worden en kan verrekend worden met de nog resterende compensabele verliezen van de afgelopen negen jaren.

Als de eigen BV van de DGA door onderneming- en/of beleggingsverliezen op het moment van de pensioeningangsdatum moet constateren dat er te weinig vermogen aanwezig is om het toegezegde pensioen van de DGA tot zijn dood (evt. echtgenote) te kunnen uitbetalen, is er sprake van een te lage dekking. In dat geval kan besloten worden om het pensioen voor de rest van de uitkeringsperiode te korten, waardoor een betere spreiding van het aanwezige vermogen over de verwachte uitkeringsduur wordt bereikt.

Als van deze mogelijkheid op pensioeningangsdatum géén gebruik wordt gemaakt, dan kan daar in de toekomst niet meer op worden terug gekomen. Voor deze gevallen zal ergens gedurende de rit blijken dat het pensioengeld in de eigenbeheersituatie op is en dat er in de komende jaren geen pensioen aan de DGA meer uitgekeerd kan worden.

De bewijslast voor het aantonen dat de vermogenspositie ontoereikend is ligt bij de uitkerende instantie (de BV). Een en ander moet schriftelijk vooraf aan de inspecteur verzocht worden. De minister heeft bepaald dat er minder dan 75% dekkingsgraad moet zijn om van een tekort in de vermogenspositie te kunnen spreken. Zo gelden er o.a. speciale waarderingsvoorschriften voor panden en moeten uitgekeerde dividenden/ terugbetaling van kapitaal in de afgelopen 7 jaren gecorrigeerd worden.

Er is ook een overgangsregeling opgenomen in artikel IV van het Belastingplan 2013. Hierin is bepaald dat in eigenbeheersituaties, waarbij de uitkering van het pensioen op 1 januari 2013 al is ingegaan is, tot 31 december 2015 de tijd hebben om de verzekerde pensioenaanspraken benedenwaarts aan te passen overeenkomstig de nieuwe wetgeving (minimaal 25% dekkingstekort).

Het vrijgevallen deel van de pensioenverplichting is fiscale winst voor de BV. Er zijn BV's die nog verliezen van de afgelopen 9 jaren hebben staan. Misschien is het een goed idee om in voorkomende gevallen het vrijgevallen deel van de pensioenverplichting aan te wenden om deze compensabele verliezen weg te poetsen? 

De eenmalige vermindering van de pensioenaanspraken in overleg met de belastingdienst, vanwege het tekort aan dekking binnen de BV, heeft geen gevolgen voor de loonheffing.